Hatay’ın Payas ilçesindeki ISSOS Tarihi kentin kazı Başkanı Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Banu Özdilek ile Röportaj yaptık.
Doç. Dr. Banu Özdilek, kazı çalışmaları hakkında şu bilgileri aktardı:
“Mustafa Kemal Üniversitesi Arkeoloji Bölümünde öğretim üyesiyim. İSSOS araştırmaları kazı başkanıyım, kazılarımı T.C. Turizm ve Kültür Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Mustafa Kemal Üniversitesi, ortaklığında yürütülmektedir. Birinci İSSOS Sempozyumunda Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi ortaklığında yürütülen bir sempozyumdur. Bu sempozyumda özellikle kamu kurumları, dernekler, halkla birlikte arkeoloji, kültürel mirasın, bilimin, insanlığa aktarılmasıdır. Başta Erzin halkının öğrenmesi adına bu sempozyumu düzenledik. Bu sempozyumla birlikte eş güdümlü olarak da aynı zamanda bir İSSOS çocuk atölyesi gerçekleştirdik. Erzinli çocuklara antik dönemden, günümüze geleneği olan mozaik sanatını öğrettik. Bu bir haftalık süreçte sempozyumun kapanış günü olan Cuma günü ise çocukların sergisini antik kentte düzenleyeceğiz. Bunun dışında sempozyum adına söylemek istediğim bir tanesi ise özellikle yerel halkın bilimsel çalışmalara desteğidir, bu kapsamda bölgenin tüm değerlerini interdisiplinler bilim alanında Türkiye ve uluslararası boyutta arkeoloji, kültürel miras, sanat tarihi, mimarlık, koruma, restarasyon, gibi konuların Erzin’in ve antik kentin özellikle Turunçlu köyünün soyut ve somut olmayan kültürel mirasını anlatmak istiyoruz. Bu uluslararası sempozyumun devamı gelecek, yaklaşık 2022-2025 yılına kadar olan süreçte yılına kadar olan bilimsel çalışmaları özetleyerek, halka anlatıyoruz. Bu sempozyumun çıktıları olarak da verileri bir uluslararası yayın evi tarafından basılacak, herkese dağıtılacaktır.
Kazı Alanından Biraz Bilgi Aktarayım
İSSOS PİPHANEIA Prehistorik dönemden Anavatana ilhak sürecinden 27 kültür katmanın olduğu Hatay’ın en iyi korunmuş antik kentidir. İSSOS’un özelliği sadece arkeolojik kültürel miras alanında, çevre ve doğa zenginlik anlamında da çok önemli bir bölge Erzin ovası, burada farkındalık çekmek istediğimiz diğer boyut, bu koruma ve kültürel miras çevre koruma ilkelere temelinde yapıyoruz. İSSOS çalışması 2022 yılında benim bilimsel danışmanlığımda başladı 2025 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kazı statüsüne dönüştü, kazılarda özellikle mimarı yapılar, mozaikler arkeolojik kalıntılarla Hatay’ın çok önemli kültürel değerlerinin olduğu bir kent ortaya çıkarıldı. İSSOS’un bütün kültürel değerleriyle korunması adına, her türlü bilim dalından yararlandığımız çalışmalar yapıyoruz. Bir takvim mozaiği var ki, 2025 sezonunda Ağustos ve Eylül panellerini ortaya çıkardık, bu takvim mozaiği, Roma aynı zamanda zodaklı mozaik hem takvim, hem de Roma Astrolojisini anlatıyor, ilk kez bir takvim 2 bin yıllık gelenekle antikten günümüze bölgenin tarım faaliyetleri, zeytin yetiştiriciliği, buğday ve kırsal aktivite anlatıldığı, üzerinde yazıtların bulunduğu çok iyi korunmuş bir alan ve aynı zamanda bir su alanı bu alan, bu alanın Hatay Koruma Kurulundan projesi geçti. Buranın en yakın dönemde arkeopark alanı dönüşmesini planlıyoruz. Kentin ören yeri statüsüne alınması ile birlikte halk bu alanı gezebilecekler.
HÜSEYİN GÜLER
