ERZİN’DEKİ KAZILARDA TAKVİM MOZAİĞİ’NDE EYLÜL AYI PANELİ GÜN YÜZÜNE ÇIKARILDI
Hatay’ın Erzin ilçesinde yer alan antik Epiphaneia (İssos) kenti kazılarında, dünyada eşi benzeri bulunmayan Takvim Mozaiğinin Eylül ayı paneli ortaya çıkarıldı.
Mustafa Kemal Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Banu Özdilek başkanlığında, uluslararası bir bilimsel ekibin katkısıyla yürütülen 2025 kazı sezonunda, kentin güney stoasında yer alan bu eşsiz mozaiğe odaklanıldı. Roma dönemine ait stoa yapısının 7 metre genişliğindeki galerisine döşenen zemin mozaiği, ayları ve kırsal aktiviteleri betimleyen sahneleriyle dikkat çekiyor.
2025 yılında 10 ve 11. paneli açığa çıkarılan Zodiac’lı Takvim mozaiklerinde her ay, Roma astrolojisindeki burçlarla eşleştirilmiş ve çift dilli Eski Yunanca ve Latince şiirsel yazıtlarla ikonografik anlatımlar betimlenmiştir.
M.S. 5. – 6. yüzyıla tarihlenen eserin giriş kısmında, mozaiği yaptıran kişinin Epiphaneialı din görevlisi Romanos, muhtemelen kendini eşiyle birlikte tasvir ettirdiği bir ithaf yazıtı ve bir başka ithaf yazıtı daha bulunmaktadır.
Doç. Dr. Banu Özdilek, 2025 kazı sezonunda Ağustos ayının bordürü ile birlikte Eylül ayı panelinin gün ışığına çıkarıldığını belirtti. Stoa yapısının zemini süsleyen bu takvim mozaiği, yapıya yalnızca mimari değil, aynı zamanda sanatsal ve sembolik bir değer de katıyor.
Stoa için gerekli koruma ve rölöve projeleri hazırlanarak ilgili kurullara sunuldu. Kazı alanının resmi ören yeri statüsü kazanması halinde, bu dünyada tek örnek kabul edilen mozaik, özgün konumunda stoa mimarisi içerisinde sergilenebilecek.
Akdeniz bölgesi mozaikleri arasında ikonografisi ve epigrafisiyle öne çıkan Takvim Mozaiği, antik Epiphaneia’nın kültürel zenginliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
Yeni panelin açığa çıkarılmasıyla birlikte, yalnızca arkeoloji dünyasına değil, aynı zamanda bölge turizmine de önemli katkılar sağlanması bekleniyor. Böylece İssos’ta, geçmişten günümüze kırsal yaşam ve tarımsal üretim geleneği mozaik paneller üzerinden aktarılmaya devam ediyor.
