Hatay Reyhanlı Barajı ve DSİ Tesislerinin Toplu Açılış Törenle yapıldı

Reyhanlı Barajı, Afrin Çayı Davutlar Regülatörü ve Derivasyon Kanalı, Tahtaköprü Barajı Yükseltilmesi ve Hatay İçme Suyu Arıtma Tesisi Açılış Töreni’ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tele konferans yöntemi ile Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ve Hatay Valisi Rahmi Doğan’ın katılımıyla gerçekleştirildi.

Toplu açılış törenine Reyhanlı Barajı, Afrin Çayı Davutlar Regülatörü ve Derivasyon Kanalı alanında Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ve Hatay Valisi Rahmi Doğan’ın yanı sıra Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Mehmet Hadi Tunç,  Hatay Milletvekilleri Hacı Bayram Türkoğlu, Abdulkadir Özel, Hüseyin Şanverdi, Lütfi Kaşıkçı, DSİ Genel Müdürü Kaya Yıldız, Reyhanlı Kaymakamı Ali Candan, Hatay İl Jandarma Komutanı Emrullah Büyük, Hatay İl Emniyet Müdürü Vedat Yavuz , AK Parti Hatay İl Başkanı Mehmet Yeloğlu, Fernas İnşaat Yetkilisi Ferhat Nasıroğlu, Kayaoğlu İnşaat Yetkilisi Mahmut Temel ve ilgili kurum müdürleri katıldı.

Tahtaköprü Barajından Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, Hatay İçme Suyu Arıtma Tesisi alanından Hatay Milletvekili Sabahat Özgürsoy Çelik, Hatay Vali Yardımcısı Yusuf İzci, Hatay Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Murat Hayzaran, DSİ Genel Müdür Yardımcısı, Faruk Fıratoğlu, HATSU Genel Müdür Vekili Muhammet İkbal Polat hazır bulundu.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tören açılış konuşmasında şunları söyledi.

 ”Saygıdeğer Cumhurbaşkanım, Değerli Konukla, sizleri medeniyetler şehri, gıda ve kültür başkenti Hatay’dan, sınırımızın sıfır noktasından saygıyla, muhabbetle selamlıyorum. Reyhanlı Barajımızın ve DSİ Tesislerimizin toplu açılış merasimine hepiniz hoş geldiniz. Bugün Hatay şehrimiz için son derece önemli bir gün. Hatay’ın uzun yıllardır beklediği yatırımlar, artık milletimizin hizmetine kavuşuyor, hamdolsun, suyun gücü, bugün bir kez daha milletle buluşuyor. Toplamda 1,3 Milyar Lira maliyeti bulunan Hatay Reyhanlı Barajımız ile DSİ Hatay yatırımlarımız; 900 milyon m3 suyu depolayacak, Hatay’ın sulanabilir arazisinin yarısına sulama suyu temin edecek, 500 bin vatandaşımızın içme suyu ihtiyacını karşılayacak olan mega yatırımlardır. Büyük bölümünü Cumhurbaşkanlığı Sisteminin hızlı ve etkin yapısı sayesinde tamamladığımız, yeşilin bozkıra karşı verdiği mücadelenin başarılı bir hikâyesini yazdığımız bu yatırımlarımız; inşallah bu kadim toprakların suya hasretini bitirecek ve Hatay’ın her karesini âb-ı hayatla besleyecektir.

Sayın Cumhurbaşkanım,

Ülkemiz, sizin liderliğinizde, son 18 yılda, büyük bir atılımla, devasa yatırımlara ve kalıcı kazanımlara sahip oldu. Son 2 yılda da, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin getirdiği işbirliği ve güç birliği sayesinde, ülkemizin tarımsal hasılası yüzde 45’lik artışla 275 Milyar Lira’ya çıktı. Dolayısıyla ülkemiz, Avrupa’da lider olup, dünyada ilk 10 ülke arasındaki yerini korudu. Biz, “Destek Bizden, Gayret Sizden” dedikçe; çiftçimiz emek, Cenab-ı Allah da bereket verdi. Böylece, hamdolsun; ülkemiz tarımında son 18 yılda çok önemli başarılar elde edildi, elde etmeye de devam ediyoruz. Malum olduğu üzere, su; medeniyettir, üretimdir, gelecektir. Su, Tarım ve Orman Bakanlığı olarak bizim de, bütün politikalarımızı belirleyen en önemli öznedir. Bir damla suyumuzun dahi boşa akmaması ve su kaynaklarımızın değerlendirilmesi adına, son 18 yılda, tam 585 adet baraj inşa ederek suyun gücünü milletle buluşturduk. Bu oran, cumhuriyetin ilk 70 yılında yapılan baraj sayısının tam 2 katıdır. Son 2 yılda da; 68 baraj, 45 gölet ve bent, 34 adet içme suyu tesisi, 42 adet HES, 367 adet taşkın tesisini tamamladık. Bu tesislerle; toplam 605 milyon m3 su depoladık, 1 milyon 600 bin dekar araziye sulama suyu verdik, 505 milyon m3 içme suyu temin ettik, 4 milyar kWh hidroelektrik enerji ürettik, ve 13 milyon dekar alanın da toplulaştırma tescilini sağladık.

Saygıdeğer Cumhurbaşkanım,

Bugün açılışını gerçekleştireceğimiz “Reyhanlı Barajı”mız da; Hatay ve ülkemiz için hayati önem taşıyan bir projedir. 9,3 km ile ülkemizin en uzun gövde uzunluğuna sahip barajı olan Reyhanlı Barajı, sulama ve taşkın koruma maksadıyla inşa edilmiştir. Reyhanlı Barajı, kendi su kaynağı olmayan bir barajdır. Baraj, Karasu ve Afrin çayından çevrilen kış dönemi taşkın sularıyla doldurulmaktadır. Temelden 29 metre yüksekliğe, 21 milyon m3 gövde dolgu hacmine sahip barajımız, zonlu-toprak dolgu bir barajdır. Bu özellikleriyle Reyhanlı Barajımız, 7 adet orta büyüklükteki baraja eş değerdir.Reyhanlı Barajı ve Sulamaları; bölgenin en önemli, en büyük ve hasretle beklenen tarımsal sulama projesidir. Baraj’ın sulama sahası 585 bin dekardır. Yani Reyhanlı Barajı, 290 bin futbol sahası büyüklüğünde bir alanı sulayacaktır. Baraj sayesinde, ülke ekonomisine yıllık 451 Milyon Lira tarımsal gelir artışı ve yaklaşık 53 bin kişiye ilave istihdam sağlanacaktır. Reyhanlı Barajı Sulamaları 3 kısımdan oluşmaktadır. 1. Kısmın inşaatı tamamlanmak üzeredir.  2. Kısmın ihalesi bütçe dışı imkânlarla yapılmıştır.  3. Kısmın ise projeleri hazır olup, iş planına uygun olarak şebeke inşaatları en kısa zamanda tamamlanacaktır. Reyhanlı Barajı, aynı zamanda, Hatay şehrimizi ve Amik Ovası’nı taşkın afetine arşı da koruma görevi üstlenecektir. Öyle ki, herhangi bir risk halinde, Afrin ve Karasu çaylarının taşkın sularını Reyhanlı Barajına aktaracağız. Böylece hem yaklaşık 200 bin dekar araziyi taşkınlardan koruyacağız, hem de, her damla suyu verimli kullanmış olacağız. Hatırlanacağı gibi, 2018 yılında Hatay ilimizde meydana gelen taşkında, 175 bin dekar alan, sular altında kalmıştı. 2019 yılında ise, Reyhanlı Barajı’nın sağladığı fayda neticesinde bu alan 25 bin dekara düşmüş, yani 150 bin dekar zirai alanın taşkından korunması sağlanmıştır. Reyhanlı Barajı’nın tamamlanmasıyla Amik Gölü’nün boyutlarına yakın büyüklükte bir sulak alan da oluşmaktadır. Bu vesileyle, Hatay’a yeni bir “Kuş Cenneti” kazandırmanın da mutluluğunu yaşıyoruz. Bugün ayrıca, Afrin Çayı’ndan yıllık 21 milyon m3 suyu Reyhanlı Barajı’na aktaracak olan; Davutlar Regülatörü ve İletim Kanalı Projesi’nin de açılışını gerçekleştireceğiz. Bu regülatör,  Afrin Çayı kaynaklı taşkınların önlenebilmesine katkı sunacaktır. Saniyede 1.534 m3 akan su ile, Türkiye’nin en yüksek kapasiteli iletim kanalı olan Davutlar İletim Kanalı da, orta büyüklükteki bir göleti 3 dakikada dolduracak hacme sahip bir kanaldır.Tabi Hatay’a kazandırdığımız tesisler, bu kadarla sınırlı değil. Bugün ayrıca Tahtaköprü Barajı Yükseltilmesi’nin de açılışını yapacağız. Şimdi, müsaadelerinizle, bulunduğumuz noktadan kuş uçuşu 58 km mesafedeki “Tahtaköprü Barajı”na uzanıyoruz. Barajla ilgili çalışmalarımız hakkında da, sizlere bilgi vermek istiyorum: 1977 yılında işletmeye alınan Tahtaköprü Barajı’nın gövdesi,çalışmalarımız neticesinde 9 metre yükseltilmiştir.

Barajın depolama hacmi ise 200 milyon m3’den, 454 milyon m3’e çıkarılmıştır. Böylece mevcut durumda 109 bin 500 dekar tarım arazisini sulayan barajın sulama alanının 453.420 dekara çıkarılması hedeflenmiştir. Bu da demektir ki, Tahtaköprü Barajı eskiden 2,5 Salda Gölü büyüklüğünde bir alanı suluyorken bugünden sonra baraj, 10 Salda Gölü kadar büyük bir alanı sulayacaktır. Bu durumda, Tahtaköprü Barajı Yükseltmesi ve Reyhanlı Barajı’nın sulayacağı alan 1 milyon dekardan fazla olup, bu alan, Hatay’ın toplam tarım alanlarının yarısının sulanması demektir.  Son olarak bugün,“Hatay İçme Suyu Arıtma Tesisi”nin de açılışını gerçekleştireceğiz.  Şimdi de bulunduğumuz noktadan kuş uçuşu 51 km mesafede olan Hatay İçme Suyu Arıtma Tesisi’mize gidiyoruz. Bu tesisimizle ilgili çalışmalarımız kapsamında da; Hatay Büyükkaraçay Barajı’ndan sağlanan suların, 94 km’lik isale hatları vasıtasıyla Hatay İçme Suyu Arıtma Tesisine aktarılarak arıtılması ve arıtılmış temiz suyun vatandaşlarımızın hizmetine sunulması sağlanmıştır. 55 Milyon TL’ye mal olan ve 500 bin kişiye yıllık 35 milyon m3 içme suyu sağlayan bu tesisten Hatay şehir merkezimize, Nisan ayından bu yana, 7,5 milyon m3 içme suyu verilmiştir. Böylece vatandaşlarımızın memba kalitesinde, temiz ve sağlıklı suya kavuşması sağlanmıştır. Sözlerimi tamamlarken, bu vesileyle, Çanakkale’den Iğdır’a, Sinop’tan Hatay’a; cennet vatanımızın kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına, her karış toprağında imzası bulunan zat-ı devletlerinize, şahsım ve yüce milletimiz adına en derin şükranlarımı arz ediyorum. İşçisinden mühendisine kadar, emeği geçen herkese, Bakanlık personelimize, tüm Hataylılara içtenlikle teşekkür ediyorum. Reyhanlı Barajımızla birlikte, bütün su yatırımlarımızın, “su gibi aziz milletimize” hayırlar, bereketler getirmesini diliyorum. “

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuşmasında Amık ovasındaki taşkınların artık sona ereceğinin altını çizerek konuşmasını şöyle sürdürdü:

 “Sulamasıyla taşkın korumasıyla içme suyu arıtmasıyla Hatay’ı her alanda suyun bereketine kavuşturuyoruz. Tabii Hatay’a yaptığımız baraj, sulama ve içme suyu yatırımları bunlardan ibaret değil. Son 18 yılda bu çerçevede Hatay’a 3 milyar liraya yakın yatırımla 7 baraj, 3 gölet, 13 sulama tesisi, 81 dere ıslahı, 5 içme suyu tesisi inşa ettik. Ayrıca halen 2 barajın, 2 göletin, 15 sulama tesisi, 5 dere ıslahı ve 1 içme suyu tesisinin inşası sürüyor. İnşallah şehrimize yapacağımız daha çok altyapı yatırımları var.

Reyhanlı Barajı’nın Amik Ovası’nın taşkınlardan korunmasını ve sulanmasını sağlayacak, toprakların bereketini artıracak önemli bir yatırım. Barajın sulayacağı 585 bin dekar arazi çiftçilere 451 milyon lirayı aşkın gelir artışı ve 52 binden fazla kişiye de ilave istihdam sağlayacak. Sulama alanının büyüklüğü Hatay’daki toplam tarım arazilerinin yaklaşık dörtte birdir. Sulama projelerinin üç kısmından ikisinin ihalesi yapıldı. Ayrıca arazi toplulaştırma çalışmaları sürüyor. Göçmen kuşların güzergahında bulunan baraj bölgesinde ülkemizin en önemli kuş cennetlerinden birini de oluşturuyoruz. Bölgenin sık sık su baskınına uğramasına yol açan Afrin ve Karasu Çayları ile beslenecek Reyhanlı Barajı sayesinde artık Amik Ovası’nda bu afet riskinin de büyük ölçüde önüne geçilmiş olacaktır. Barajımızın 480 milyon metreküpü bulan su depolama hacmi, ortalama 7 baraja denktir. Böylece geçen yıl, daha önce 175 bin dekarı etkileyen su baskınlarının alanı 25 bin dekara kadar düşmüştü. İnşallah bu barajımızın hizmete girmesiyle Amik Ovası afetlerle değil, bereketiyle sembolleşen bir yer haline dönüşecektir.

Hatay’ı da geliştirmeye, kalkındırmaya, büyütmeye devam edeceğiz

Afrin Çayı’nın suyunu baraja aktaracak ülkenin en uzun regülatörü ve en yüksek kapasiteli iletim hattının da bu projenin önemli bir parçasıdır. Suriye sınırımıza yakın bir yerde 1977 yılında işletmeye alınan Tahtakale Barajı’nın gövdesini 9 metre yükselterek, depolama hacmini 2 katından fazla artırdık. Böylece barajın sulama alanını 109 bin dekardan, 344 bin dekar ilave ile 453 bin dekara çıkarmış olduk. Bu projenin sulamada ülkemize yıllık ekonomik faydası 350 milyon lira. Enerji üretimindeki ek katkısı da 80 milyon liradır. Ayrıca bu kapasite artışı sayesinde bölgede 31 bine yakın kişiye ilave istihdam sağlanacaktır.  Taşkınların önüne geçilmesinde de bu kapasite artışı fayda sağlayacaktır. Reyhanlı ve Tahtakale barajlarının toplam sulama alanı büyüklüğü 1 milyon 50 bin dekarı, yani Hatay’daki tarım alanlarının yarısını buluyor. Sulama projesinin ilk kısmını yatırım programına aldık. İnşallah en kısa sürede inşasına da başlayacağız. Ayrıca Büyük Karaçay Barajı’ndan sağlanan suları arıtma tesisinden geçirerek Hataylıların hizmetine sunuyoruz. Hizmete açacağımız arıtma tesisi ile şehir merkezimize ve 15 yerleşim yerine günlük 123 bin metreküplük içme suyu sağlanıyor. Görüldüğü gibi sulamasıyla taşkın korumasıyla içme suyu arıtmasıyla Hatay’ı her alanda suyun bereketine kavuşturuyoruz. Tabii Hatay’a yaptığımız baraj, sulama ve içme suyu yatırımları bunlardan ibaret değil. Son 18 yılda bu çerçevede Hatay’a 3 milyar liraya yakın yatırımla 7 baraj, 3 gölet, 13 sulama tesisi, 81 dere ıslahı, 5 içme suyu tesisi inşa ettik. Ayrıca halen 2 barajın, 2 göletin, 15 sulama tesisi, 5 dere ıslahı ve 1 içme suyu tesisinin inşası sürüyor. İnşallah şehrimize yapacağımız daha çok altyapı yatırımları var. Halkımızla el ele, gönül gönüle vererek ülkemizin diğer 80 vilayetiyle hep birlikte Hatay’ı da geliştirmeye, kalkındırmaya, büyütmeye devam edeceğiz.

Türkiye dünyadaki kriz merkezlerinin tam göbeğinde yer almasına rağmen dimdik ayakta olmasını birlik ve beraberliğinin gücü yanında her alandaki sağlam alt yapısına borçludur. Dün Konya’da şehir hastanesinden lojistik merkezine ve çevre yoluna kadar pek çok önemli eserin açılışını gerçekleştirdik. Ondan öncesinde de Gaziantep’te 300 tesisi birden hizmete açtık.   Kuzey Marmara Otoyolunun bir kesimini, pek çok hastaneyi, Ankara-Niğde Otoyolunu, Roketsan Fabrikasını, teknoloji merkezlerini, güneş enerjisi fabrikasını ve sayısız eseri milletin hizmetine sunduk.

Geçtiğimiz 18 yılın her günü ülkemize ve milletimize eserler kazandırdık.  Eğitimden sağlığa, adaletten güvenliğe, ulaşımdan enerjiye, tarımdan sanayiye kadar her alanda Cumhuriyet tarihinin tamamında yapılanları beşe, ona katlayan yatırımları hayata geçirdik. Türkiye geliştikçe, büyüdükçe, güçlendikçe uluslararası alanda da gerekirse en zorlu mücadelelere girerek haklarını daha iyi savunabilir seviyeye geldiğini dile getiren Erdoğan, koronavirüs salgınının etkisiyle yeniden şekillenen küresel dünya düzenin de ülkemizin hak ettiği yeri alması için gece gündüz çalışıyoruz.

Her yerde mazlumların yanında yer alıyoruz

Suriye’den Libya’ya Doğu Akdeniz’den Kafkasya’ya kadar her yerde dostlarımızın, kardeşlerimizin mazlumların yanında yer alırken aynı zamanda kendi geleceğimizi de şekillendiriyoruz.  Hatay, Suriye meselesinde en çok bedel ödemiş, en çok yük taşımış şehirlerimizin başında geliyor. Bombalı saldırılardan sığınmacı akınına kadar her türlü sıkıntıya göğüs gererek dünyaya insanlık ve kardeşlik dersi veren Hataylıların her birine şahsım, milletim adına şükranlarımı sunuyorum.

Esasen Hatay 1939’da ana vatana katılma kararı alarak bu konudaki duruşunu 80 yıl önce net bir şekilde ortaya koymuştur. Son dört yılda gerçekleştirdiğimiz Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve İdlib harekatlarımızın buradaki kardeşlerimize vefamızın gereğidir. Sınırlarımız boyunca kurulmaya çalışılan terör koridorunu yıkarken, Suriyeli kardeşlerimizin yalnız olmadığını da gösterdik. Biz Suriye güvende ve huzur içinde olmadan Hatay’dan ve diğer sınır illerimizden başlayarak Türkiye’nin de güven ve huzur içinde olmayacağını biliyoruz. Tıpkı Balkanlarda, tıpkı Kafkaslarda, tıpkı Akdeniz’de olduğu gibi bu uzun güney sınırımızda da istikrar sağlanana kadar sahada aktif bir şekilde yer almayı sürdüreceğiz.

Terör örgütlerine ve onları kullanan güçlere ses çıkarmayanların konu Türkiye olunca her türlü ahlaki ilkeyi, hakkı, hukuku bir kenara bırakmaları bizi yolumuzdan döndürememiştir, döndüremeyecektir.  Suriye’de halen var olan terör bölgeleri ya bize söz verildiği şekilde temizlenir ya da biz gider bunu kendimiz yaparız. İdlib’de yeni bir insanlık trajedisi yaşanmasına yol açacak hiçbir adımı asla kabul etmeyeceğiz. Sabrımızı zorlayan tacizler ve provakatif saldırılara hak ettikleri cevabı vermekte tereddüt göstermeyeceğiz.

Elbette her konuda olduğu gibi Suriye’deki meselelerin çözümünde tercihimiz barış ve siyasi yollardır. Tüm dünya bu noktaya gelene kadar Türkiye’nin kendi yolunda ilerlemekte kararlıyız.

“Siyasi ve sosyal gerilimlerin ülkeye ağır maliyetleri oldu”

Türkiye’nin en büyük zenginliklerinden ve gücünden biri de farklı köken, inanç ve meşrep sahibi vatandaşlarımızın aynı çatı altında ortak hedefler doğrultusunda birleştirebilme başarısıdır.

Ülkemizin bütünlüğünü, milletin birliğini, devletin gücünü kırmak için harekete geçenlerin hedefinde hep bu toplumsal zenginliğimiz yer almıştır. eçmişte bunun acısının çok çetik, siyasi ve sosyal gerilimlerin ülkemize ağır maliyetleri olmuştur, milletimiz bu oyunu görmüş ve kısa sürede yeniden ortak hedefler etrafında toplanmayı başarmıştır.

Ülkemizin son dönemde verdiği mücadelelerin gerisinde bu büyük desteğin bu güçlü birliğe, irfana ve dirayete borçluyuz.  Bin yıldır bu toprakları vatan yapmak için omuz omuza mücadele eden bir ecdadın mirasçısı olarak inşallah daha çok başarılara birlikte koşacağız. Amacımız ülkemizi siyasi ve ekonomik olarak her alanda dünyanın en güçlü devletleri seviyesine çıkarmaktır.

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin vatandaşı olup da tüm güç ve imkanlarla hayata geçirmeye çalışılan bu hedeflere canı gönülden katılmayan, destek vermeyen kimse olamaz. diye düşünüyoruz.

Ama maalesef ülkemizde kendi halkına ve devletine husumeti, hayatının ana gayesi haline getirmiş tuhaf bir kesim var. Bunların bıraktığı kirli izlere siyasetten medyaya ve meslek kuruluşlarına kadar her yerde rastlamak mümkündür. Bembeyaz bir örtünün üzerindeki küçük kara bir nokta mesafesindeki bu kesimler az olmalarına rağmen rahatsızlık vericidir. Bu ülkenin cumhurbaşkanı olarak rahatsız da olsak herkesi kucaklamanın görevimiz olduğunu biliyoruz. Ancak milli mücadelelerde ve milli meselelerde adeta düşmanın beşinci kolu gibi faaliyet gösteren bu kesimler kucaklanmak istemediklerini açıkça ortaya koyuyorlar. Emin olun şu anda yaptığımız baraj açılışı bile tıpkı diğer hizmetler ve yatırımlar gibi onları rahatsız ediyor. Rahatsızlıklarını açıkça dile getiremedikleri için her şeye çamur atarak, her türlü yalanı ve iftirayı fütursuzca ortaya saçarak sinsice saldırıyorlar. Hiç kimse kusura bakmasın, bu ülkeye ve bu millete husumet besleyenleri rahatsız etmeyi sürdüreceğiz.

Ülkemizin 81 vilayete yapılacak daha çok yatırımlarımız var. Ülkemizin 83 milyon vatandaşına sunacak daha çok hizmetimiz var.

Türkiye’yi 2023 hedeflerine ulaştırmak için her alanda atılacak daha çok adımımız var.  Gençlerimize 2053 vizyonlarını hayata geçirebilmeleri için büyük, güçlü ve zengin bir Türkiye bırakmakta kararlıyız.

Bu kutlu yolda bizimle birlikte yürüyen herkesten Allah razı olsun. Kinleri ve hasetleri içinde boğulanları da milletimize havale ediyoruz. ”

Konuşmasının ardından Reyhanlı Barajı, Afrin Çayı Davutlar Regülatörü ve Derivasyon Kanalı, Tahtaköprü Barajı Yükseltilmesi ve Hatay İçme Suyu Arıtma Tesisi Açılış Törenlerinin yapıldığı noktalarla bağlantılar kuran Cumhurbaşkanı Recep Tayyib Erdoğan, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ve diğer yetkililer ile tesislerin açılışını  “Allah bol bereketli günler nasip etsin, ömrümüz su gibi aziz olsun inşallah.  Tüm Hatay’ımıza hayırlı olsun” demesinin ardından, tören alanlarındaki butonlara basılarak yaptı.