HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları Oruç’tan soru önergesi: Zeytinime dokunma, Zeytin için adalet!

HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları Oruç; Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile; zeytinlik alanlarında maden arama çalışmalarının yapılabilmesinin önü açılmasına tepki göstererek Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez tarafından cevaplandırılması için yazılı soru önerge veridi.

Milletvekili Tülay Hatimoğulları Oruç; önergesinde, “Zeytinime dokunma, Zeytin için adalet” vurgusu yaparak şu ifadelere yer verdi:

“1 Mart 2022 tarihinde 31765 sayılı Resmî Gazete’ de yayınlanan “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile; zeytinlik alanlarında maden arama çalışmalarının yapılabilmesinin önü açılmıştır. Yönetmelik değişikliğine göre; 1 Mart’tan itibaren, elektrik üretiminde kullanılan kömür sahası ile zeytin ağaçları aynı yere rastlarsa, zeytinlikler şirketler tarafından kesilebilecek ve “kamu yararı” gerekçesi ile maden şirketleri tarafından yok edilecektir.

Türkiye Barolar Birliği Kent ve Çevre Hukuku Komisyonu üyesi Antalya Barosu avukatlarından Tuncay Koç: “Yapılan bu yönetmelik değişikliği kanuna aykırı olduğu için normlar hiyerarşisine göre uygun değildir. Mahkeme açılacak bir davayla iptal edeceğini düşünüyorum. Aynı zamanda anayasaya da aykırıdır. İçerik yönünden ise zeytinciliği mahvedip kömür lobisinin önünü açan, küresel iklim krizinde kömürden çıkış yerine kömürü doğa pahasına teşvik eden korkunç bir karardır. Üstelik Yırca köyünün başına gelenler ortadayken bu verilen karar gerçekten Türkiye tarımını da yok edecek bit karardır. Sadece kömür lobisini enerji şirketlerini kurtaran ama Türkiye’nin geleceğini yok sayan bir karardır. Bu son dönmede yaşadığımız enerji kömür şirketlerin iktidarda ne kadar güçlü olduğunun da açık bir kanıtıdır.  Bu kanun dışı ve doğa düşmanı yönetmeliğin bir an önce iptal edilmesi gerek. Bir yönetmelikle kanun değiştirilemez, kanunun üstüne bir yönetmelik maddesiyle çıkılmaz. Bu nedenle zeytincilik kanunu hala yürürlüktedir” ifadelerini kullanmıştır.

Bahsi geçen yönetmelik değişikliği kamuoyunda ciddi bir tepki ile karşılanmıştır, yurttaşlar Zeytinime Dokunma, Zeytin için Adalet hashtagleri açarak sosyal medya kampanyaları ile seslerini duyurmak istemişlerdir. Bu yönetmelik değişikliğinin daha önce de yapıldığına ve Danıştay tarafından iptal edildiğine dikkat çekmişlerdir. Ayrıca her türlü ağacın kesilmesinin iklim ve doğa açısından neden olduğu yıkım da apaçık ortadadır. Bu nedenlerle; tüm dünyada koruma altında tutulan zeytin ağaçlarının yok edilmesinin önünü açan ve açıkça Anayasaya, Çevre Kanunu’na ve Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanuna aykırı olan bu yönetmeliğin acilen geri çekilmesi sağlanmalıdır.

Bu bağlamda;

1. Yönetmelik değişikliği geri çekilecek midir?

2. Tüm dünyada gıda krizi gündemdeyken neden maden arama zeytin ağaçlarına tercih edilmektedir?

3. Yapılan değişiklikte ifade edilen “taşınamayacak zeytin ağacı olduğu yere kömür maden tesisi kurmak” ne demektir? Bu ifade şirketlerin yönetmelikte ifade edilen sözde ağaçları taşıması yükümlülüğünü ortadan kaldırmıyor mu?

4. Akbelen Ormanı bilirkişi keşfi öncesinde Maden yönetmeliğinde bahsi geçen değişikliğin yapılarak, yürürlüğe girmesi tesadüf müdür?

5. Paris İklim Anlaşması ile karbon salınımının azaltılması taahhüdü verilmişken, kömür ve fosil yakıtlara dayalı enerji üretimini azaltmak gerekli iken neden tersi yönünde adımlar atılmaktadır?

6. Neden elektrik üretimi için her açıdan maliyeti yüksek olan doğaya geri dönüşü çok zor olumsuz etkileri olan kömür gibi kaynaklarda ısrar edilmektedir?

7. Yürürlükte olan zeytincilik yasası olmasına rağmen “yönetmelik” ile yasa bypass edilmek istenmektedir. Bu hukuk dışı değil midir?

8. 2002 yılından bugüne Zeytin Yasasının dokuz kez değiştirilmek istense de Meclisten geçmemiştir/geri çekilmiştir ya da yargıdan dönmüştür. Buna rağmen neden halen aynı içerikte değişiklik yapılmak istenmektedir?

Haber: Erdal YILMAZÇELİK