MKÜ’DE KEÇİLERDE KLİNİK BELİRTİ GÖSTERMEYEN MEME İLTİHABI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYOR!

Mustafa Kemal Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalından Doç. Dr. Ayşe Merve Köse’nin yürütücüsü olduğu TÜBİTAK projesi subklinik mastitisli keçilerde süt ve bağırsak mikrobiyotasının tanımlanması ve hastalığın bazı biyobelirteçler ile teşhisini hedefliyor. 

Keçi sütü özellikle sert iklim koşullarına veya verimsiz topraklara sahip bölgelerde yaşayanlar için önemli bir geçim kaynağıdır. Gıda kaynağı olarak değerlendirilmesi nedeniyle sütün hijyenik ve kaliteli olması gerekiyor. Bu da sadece sağlıklı memeye sahip hayvanlardan elde edilebiliyor.

İneklerde olduğu gibi küçükbaş hayvanların da en önemli sorunlarından birisinin meme iltihabı (mastitis) olduğunu aktaran Doç. Dr. Ayşe Merve Köse, bu durumun meme sağlığını, süt verimini ve kaliteyi etkileyen en önemli faktör olduğunu vurguluyor. Ve küçükbaş hayvanlarda mastitisin kontrol ve tedavisinin zorluğu nedeniyle hayvan refahının bozulmasına ve ekonomik kayıplara yol açtığını ekliyor.

Keçi yetiştiriciliği yapan işletmelerin ve sütçü keçilerin sayısıyla ilişkili olarak keçilerde karşılaşılan meme hastalıklarının görülme sıklığı da benzerlik gösteriyor. İnek ve koyunlarda yürütülen bilimsel çalışmaların aksine mastitis tanısında keçilerde daha sınırlı sayıda çalışmalar yapılıyor.

Özellikle klinik belirti göstermeyen meme iltihabının (subklinik mastitis), yalnızca sütteki değişikliklerle karakterize edildiğine ve tespiti için özel testlere ihtiyaç duyulduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Ayşe Merve Köse, mastitiste erken teşhis ve hızlı tedavinin üretim kayıplarını azalttığını, bu nedenle subklinik mastitisin zamanında, hassas ve spesifik tespitini sağlayan araçların ön plana çıktığını ifade ediyor.

Projenin Amaç ve Hedefleri

Meme iltihabının (mastisis) süt veriminde azalmaya bağlı olarak ciddi ekonomik kayıplara neden olduğunu, meme veya bağırsak mikrobiyatası değişimlerine bağlı oluşabileceğinin öngörüldüğünü aktaran Doç. Dr. Ayşe Merve Köse, buna ilave olarak süt ve dışkı mikrobiyatası değişimlerinin etkilerini ortaya koymaya çalışan birtakım çalışmaların yapıldığını ve istenmeyen bazı etkilerinin görülebildiğini dile getirdi.

Bu proje kapsamında, mastitise neden olan bakterilerin kaynağının geleneksel olarak meme dokusu olduğu düşünülse de, son araştırmalar gastrointestinal mikrobiyota değişimlerinin de bu hastalığa yol açabileceğini gösteriyor. Projede, subklinik mastitise sahip keçilerde süt ve dışkı mikrobiyotasının bazı antimikrobiyal peptitlerle olan ilişkisinin ortaya koyulması amaçlanıyor.

Bağırsak mikrobiyotası değişimlerine bağlı gelişen subklinik mastitisin teşhis ve tedavisinin uygun bir şekilde yapılıp yayılımının engellenmesini sağlayacak stratejilerin belirlenmesi hedefleniyor.

Proje Ekibi

Doç. Dr. Ayşe Merve Köse’nin yürütücüsü olduğu “Subklinik Mastitisli Keçilerde Süt ve Bağırsak Mikrobiyotasının Tanımlanması, Beta Defensin, Katelisidin ve Somatik Hücre Sayımı ile İlişkisi” başlıklı TÜBİTAK 1001 projesinde farklı üniversitelerden bilim insanları görev alıyor.

Selçuk Üniversitesi’nden Doç. Dr. Sakine Ülküm Çizmeci, Dr. Tülay Avcı, Dr. Muhammed Furkan Çiftçi ve Dr. Ömer Faruk Yeşilkaya; Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zafer Bulut ve Doç. Dr. Feray Altan araştırmacı olarak, Necmettin Erbakan Üniversitesi’nden Doç. Dr. Yunus Emre Tuncil ise danışman olarak projede yer alıyor.

24 ay süresi olan projede bir doktora öğrencisi bursiyer olarak görev yapıyor. Proje TÜBİTAK tarafından 1.649.914 TL bütçe ile destekleniyor.