SODER BAŞKANI  REŞİT KAYA: TARLADA SOĞAN 5  LİRA ALAN YOK, BEDAVA DAĞITIYORUZ!

Daha önce Soğan üreticileri derneği (SODER) ve üreticiler soğan fiyatlarının düşük olmasından ötürü miting yapmayı düşünmüşlerdi, Bakanla görüşmeden sonra ertelemişlerdi. Bakanlık çözüm bulacaklarını söylemişlerdi ama çözüm bulmayınca Soğan Üreticileri Derneği ve Üreticiler Hatay’ın Reyhanlı ilçesinin mezarlık bölgesinde üretim alanında miting düzenlediler.

Miting sonrası SODER Başkanı Reşit Kaya ile üreticilerin durumu, ihracatta rekabet durumunu, hükümetin üreticiler konusundaki tutumunu değerlendirmesini istedik.

SODER Başkanı Reşit Kaya:

Bizler İhracatta Çin ve Mısır İle Rekabet Edemiyoruz.

Şu anda maliyetin altında ürün satmaktayız. Yarı fiyatına demeyeceğim, tamamen hasat işçiliği parasına elden çıkarmaya çalışıyoruz. Satıyoruz cümlesi yanlış olur. Biz elden çıkarmak için uğraşıyoruz. Tarlada kalmadı desinlere mal veriyoruz. Bize gelen bilgilerde çevre illere haber gönderilmiş para almadan verildiğinin bilgisi vardır. Bana videolar geldi ve çok üzüldüm.

Avrupa ve başka ülkeler bu işi elli yıllık programla yapıyorlar, bizim ülkede üç-beş yıl sonrası yoktur, ya da var biz bilmiyoruz. Ya da ortada yok olma projesi vardır. Geçmişte ihracata yasak ve kısıltlamalar geldi. Dışarıdaki pazarların tamamını yitirdik. Çin’le, Mısır’la rekabeti yapma şansımız yoktur. Bu ülkelerde işçi ücreti 3 dolar, bizde on katı, onlarda gübre 3 dolarsa bizde on katı, tohum onlarda 3 dolar ise bizde her şey bizde on katı olarak yansımaktadır. Bizim elimizde sihirli değnek yok nasıl rekabet edelim. Biz yedi yıldır soğan üreticileri para kazanmıyoruz. Enflasyon yükselmesin diye ihraçatlara kısıtlama geldi. Bizim depolar basıldı, bizleri hükümet tefeci, terörist ilan edildik. Bize söylenmemiş hiç bir şey kalmadı. Her şey söylendi. Biz herşeyi sineye çekerek üretime devam ettik. Bu gün geldiğimiz noktada tıkandık. Biz yüzde, yüz zarar ediyoruz, bizim devletimiz analiz adı altında, her tırdan 15 veya 20 bin lira para almaktadır. Ben bir yıl çalıştım, ürettim, bir kuruş bile kazanmadan, tırın üzerine yüklemeye çalışıyorum, geçmişte bin tonda bir analiz yapılır gönderirdik. Beşyüz kilo çıkacaksa o kadar, yüz ton için bir analiz parası öderdik. Bu gün her tırdan analiz isteniyor ve her tırdan 20 bin lira para alınıyor. Diğer taraftan analiz sonucu çıkana kadar bu ürün 5 gün bekletiliyor ve analiz sonucu çıkana kadar. Biz nasıl ihracata göndereceğiz, Mısır 4 Tl, mal ediyor, biz 13 liraya mal ediyoruz. İhraçatımız olmayınca is piyasa tıkandı. Biz hükümetimizden şunu talep ettik. “Bizim ihracatımız tıkanmasın, Adana ve Reyhanlı için buradaki tıkanıklığı giderirsek, 2025 yılı için tıkanma olmaz, soğancının sorunu biter” dedik. Soğancı zaten yedi yıldır para kazanmıyor. Bakın ilçe, il tarım inceleme yapıyor, ticaret bakanlığı inceleme, tarım bakanlığı inceleme yapmaktadır. Sahada bizimle geziyorlar, bizim durumumuza vakıflardır.

Biz bir dönümden hasat işçiliği hariç 30-35 bin arası masraf ediyoruz. Bu parayı alamıyoruz, soğanı 10 liraya mal ediyoruz, biz bunu 8 liraya satmaya razıyız. Biz nerdeyse rekolte yüksek diye üzülüyoruz. Rekolte yüksek olduğunda biz çöpe döküyoruz. Biz 50 bin ton için kilo başı 3 lira destek verin Çin ve Mısır’la rekabet edelim. Bizim malımız onlardan güzel ama onların maliyeti ile bizim maliyetimiz bir değildir. Biz bizim gerimizdeki ülkelerle bile rekabet edemiyoruz.

Soğan Üreticisi 7 Yıldır Para Kazanamıyor

Biz de bir plansızlık var, yedi yıldır enflasyonu soğancının üzerine yüklemeye gerek var mı? Bir insan yılda 20 kilo soğan, üç kişilik bir aile 50-60 kilo soğan tüketmektedir. Sarımsak fiyatı kilosu 200-300 olmuş, bu gün soğan 20 lira olsa kimin cebini yakar? Soğan 18-20 lira iken bağıranlar, soğan 3 liraya düşünce bağıranlar, basın nerededir?

Biz bu mitingi 20 Nisan tarihinde yapacaktık. Tarım ve Ticaret Bakanlığı genel müdürü geceleyin aradılar. “biz bunu diyalog ile çözelim” dediler biz de tamam dedik. Biz önce bakanlara bir sorun dedik. Bütün soğancılar,  SODER’e bağlıdır. Bildirilerimiz dağıtmış, bütün üreticilere duyurmuştuk. Genel müdür aradı ve biz üç günde çözeriz, dediler. Biz de 20 Nisan tarihinde basın açıklamasını iptal ettik. Çuvalcılar bize çuval vermez oldular, biz hakkımızı yiyenlere hakkımızı helal etmiyoruz. Yani kilo başına 3 lira destek verilmez ise bu soğan çürüyecek ve bizim emeğimiz boşa gidecektir.

Konuşmalardan sonra soğan üreticileri halaylar çektiler, soğanları tarlaya geri döktüler ve hükümete çağrı yaparak, çözüm istediler.

HÜSEYİN GÜLER