Türkiye’deki Suriyeliler Bilmecesi
Sevgili okurlarım, Türkiye’de kayıtlı geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı 21 Ekim 2021 tarihi itibarıyla toplam 3 milyon 723 bin 674 kişidir. Bu kişilerin 1 milyon 764 bin 865’ünü çocuklar oluşturuyor. 0-18 yaş arası çocuklarla kadınların toplamı ise 2 milyon 637 bin 531 kişidir. Suriyelilerin %70,8’i kadın ve çocuklardan oluşuyor. Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında 760 bin 300 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı %20,4’tür.
Yaş tablosuna göre kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması 22,2’dir. 21 Ekim 2021 tarihi itibariyle geçici koruma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 51 bin 945 kişidir. Suriyelilerin yalnızca yüzde 1,4’ü kamplarda yaşıyor. Şehirlerde yaşayan Suriyelilerin sayısı ise 3 milyon 671 bin 729 kişidir. Suriyelilerin %98,6’sı şehirlerde yaşamaktadır.
En çok Suriyeli barındıran şehir 534 bin 439 kişi ile İstanbul’dur. İstanbul’u 458 bin 670 kişi ile Gaziantep, 437 bin 204 kişi ile Hatay takip ediyor. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun olduğu şehir ise %42,6 ile Kilis’tir. Kilis’te 142 bin 792 Türk Vatandaşı ile 106 bin 365 kayıtlı Suriyeli bulunuyor. Suriyeli yoğunluğunda Kilis’i %20,8 oran ile Hatay takip ediyor. Hatay’da 1 milyon 659 bin 320 Türk Vatandaşı ile 437 bin 207 Suriyeli yaşıyor.
Geçici koruma altına alınan kayıtlı Suriyelilerin Türk nüfusuna oranı ise ülke genelinde %4,26’dır. TÜİK tarafından Türkiye’nin nüfusu son olarak 83 milyon 614 bin 362 olarak açıklanmıştır.
İçişleri Bakanlığı tarafından ülkesine dönen Suriyeli sayısının yaklaşık olarak son 1 yıl içerisinde 42 bin 986 kişi ülkesine geri dönüş sağlamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Haziran 2021’de yapılan açıklamada 2021-2022 Eğitim-Öğretim döneminde üniversitelerde okuyan Suriyeli öğrenci sayısının 48 bin 192 olduğu belirtilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 8 Haziran 2021 tarihinde yapılan açıklamada anaokulunda 35 bin 707, ilkokulda 442 bin 817, ortaokulda 348 bin 638 ve lisede 110 bin 976 öğrencinin eğitim gördüğünü açıklanmıştır. Toplamda 771 bin 428 çocuk eğitim hayatına devam etmektedir. Eğitim çağında olup okula gitmeyen 432 bin 956 çocuk bulunmaktadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 31 Mart 2019 tarihinde yapılan açıklamada Türkiye’de çalışma izni verilen Suriyeli sayısının 31 bin 185 kişi olduğu belirtilmiştir. Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da 26 Şubat 2019 tarihi itibarıyla en az bir ortağı Suriye uyruklu olan şirket sayısının 15 bin 159 olduğu belirtilmiştir.
İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ise, Türk vatandaşlığı verilen Suriyeli sayısının 110 bin olduğu belirtilmiştir. Bu kişilerin 53 bini yetişkin, 57 bini ise çocuklardan oluşmaktadır. Türkiye’de doğan Suriyeli bebek sayısının 450 bin civarında olduğu açıklanmıştır.
2012’den beri Türkiye’de yaşayan Suriyeliler artık geri döndürülemez! Çünkü onlar Suriye’de sahip oldukları malları hiç fiyatına satarak Türkiye’ye sığındılar. Ülkelerinden kaçırdıkları paralarla Türkiye’de emlak sahibi oldular. Geçimlerini sağlamak için işyeri açtılar, evlilikler yaptılar.
Bu ülkede zaten Suriye Türkmenleri, Suriyeli Araplar vardı, biraz daha çoğaldılar. Türkiye’deki Suriyeliler yerlileştiler. Suriyeli sığınmacılar için doğum ücretsiz, hastane ücretsiz, ilaç ücretsiz, ulaşım ve eğitim ücretsiz. Başı ağrıyan Suriyeli, özel hastanenin acil kapısından beleşe dalıyor.
Türkiye’deki Suriyeliler şirket kurmuşlar, kaçak işçi çalıştırıyorlar, hiçbiri vergi vermiyor. İşyeri açan Suriyelilerden ruhsat dahi istenmiyor. Haliyle bizim esnaf onlarla rekabet edemiyor. Kimden mal almış, kime mal satmış, soran yok! Fatura, fiş desen, o da yok!
Türkiye’deki Suriyeliler imtiyazlılar! Bu kadar imtiyazdan neden vazgeçsin? Bırakıp kaçtığı memleketine neden gitsin? Hadi gönder gönderebilirsen, nasıl göndereceksin? Suriyelilerin hiçbir yere gideceği yok. Nasıl olsa bayramlarda ülkelerine gidip, gezip, akrabalarıyla bayramlaşıp, tatil yapıp yeniden Türkiye’ye dönebiliyorlar. Hal böyleyken, git deyince giderler mi sizce? Acelesi yok, Türk vatandaşlığı alanlar seçimlerde AKP’ye oy verecekler önce. Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) eşbaşkanına minnet borçlarını ödeyecekler!
Mehmet Çardak
Araştırmacı Yazar
m-cardak@windowsileve.com