Hatay Türkiye’nin Maydanoz  ihtiyacının  %70’e  yakınını karşılıyor

Türkiye’nin kış aylarında maydanoz üretiminde ve Türkiye’nin ihtiyacını karşılamada Hatay, Antalya ve İzmir bulunmaktadır. Antalya ve İzmir havalar Hatay’a göre soğuk olduğundan, sera maydanozu üretimi yapılmaktadır. Hatay ise havalar daha sıcak geçtiğinden sera üretimi yerine normal üretimi yapmaktadır.

Kış aylarında Türkiye’nin diğer illerinde maydanoz üterimi durduğu için Hatay Türkiye’nin %70 yakınını karşılamaktadır. Sera altı üretim olmadığı için daha kaliteli olduğu belirtiliyor.

Maydanozlar tarlalarda işçiler tarafından biçilmekte ve torbalanmaktadır, daha sonra havuzlarda torbalarla yıkanmakta, yurt içine iki gün içinde gönderilmektedir, yurtdışına ise yeniden elden geçirildikten, sonra torbalanmakta ve soğuk hava depolu tırlarla gönderilmektedir.

Hatay’ın Arsuz ilçesi önemli maydanoz üretim merkezi konumundadır. Arsuz maydanoz üreticisi kışı dört gözle beklemektedir. Kışın gelişi ile ancak ürettikleri maydanoz para etmektedir. Kış öncesi başka illerde de maydanoz üretimi yapılmaktadır. Bu sene kışın biraz sıcak geçmesi, maydanoz satımında durgunluk yaratmış, bundan ötürü üretici maydanoz tarlalarını kışın başlangıcında mallarla yaymışlar.

Kışın gelmesine rağmen üretici umduğunu bulamamış, maydanozun torbası 40-50 liradan satabiliyorlar, torbalarda 50 demet bulunuyor yani demeti 1 liradan satabiliyorlar. Üretici torbasının 100 olmasını, demetinin ise 2 lira olmasını bekliyor. Pazarda maydanoz demeti 2-3 liradan satılmaktadır. Üreticiler bir demet maydanozun girdisinin 60 kuruş olduğundan kendilerine 40 kuruş kaldığını ifade ediyorlar. En az demet 2 lira, torbası ise 100 olmalı ki kar edebilelim diyorlar.

Maydanoz üreticisi kazanamadığı için çalıştırdığı işçiye de hak ettiğini vermekte zorlanıyor. İşçiler Diyarbakır gibi doğu illerinden gelmişler, yağmurda, çamurda, kışta çizmeleri, sırtlarında yağmurlukları ile gün boyu çalışıyorlar. Üretici malını satmaya, işçi ise ekmeğini kazanmak için zor şartlara katlanıyor.

Üreticide, işçi de devletten yardım bekliyor. En azından işçilerin kalacağı, insan gibi yaşayacağı mevsimlik işçilere yer yapılmasını istemektedir.

İşçiler “Çocuklarımızı bile okuldan alıp, getirdik, yaşadığımız yerler sağlıksız, soğuk, nemli devlet işçisine bakmalıdır ki üretim devam etsin” diyorlar.

Zaten Arsuz ilçesi öyle binalar yapılmış ki, maydanoz tarlaları villaların, katların yani beton yığınlarının ortasında kalmış, bu üretim alanlarının da yakında betona dönüşeceği yolu görünüyor.

Hatay ilinin Arsuz ilçesinde maydanoz üreticisi ve işçileri ile görüştük.

Yusuf Şanlı (Maydanoz Üreticisi)

Biz Arsuz maydanoz üreticileri olarak, dünyaya da ihracat yapıyoruz, Türkiye’nin %70 maydanoz üretiminde buradan karşılıyoruz. Biz üreticilerin en çok canını yakan girdilerdir, 200 lira aldığımız ilaç 1200 bandındadır. Gübre,elektrik keza aynı, sulama yaparken elektrik kullanıyoruz.Bizim girdilerimize devlet müdahale etmezse üretim düşer, ekonomi zorda kalır, devlet bu meseleye el atmalıdır.

Tarım işçilerini biz bizim ilimiz dışında getiriyoruz, mevsimlik işçilerin gelişi, ev kiraları ve de ücretleri de yüksek, bizim şu anda maydanoz fiyatları düşük, işçinin ihtiyaçlarını karşılayamazsak bu kez de maydanoz kesimini yapamayız, devletimizden tarım işçilerinin ev sorunu, yakacak sorunu, geliş, gidiş sorunlarında yardımcı olmalarını ve yeni düzenlemeler yapmasını istiyoruz.

Fecir Alyanak (Maydanoz Üreticisi)

Elimizden geldiğince maydanoz üretiyoruz ama gübre, çuval, lastik derken her şey pahalı ve işimiz kötü, ihtiyaçlarımızı karşılayamaz durumdayız. Bakın bu günlerde torbası maydanozun 25 lira bu işçi parası demektir, bize gübre parası bile kalmıyor. Bizde üretim var amma para yapmıyor, biz de çaresini bilmiyoruz, bazı tarlalarımızı maydanozu biçmeden sürdük, ya da biçtik attık, ya da hayvanlarlar  yaydık. Devletten gübre, mazot ilaç gibi desteklerini bekliyoruz. Yoksa gelecek yıl üretim yapmayız.

Ethem Mazman (Üretici)

Ben aynı zamanda buğday ekicisiyiz, giden sene buğday tohumunu 6 liradan almıştık, bu sene 15 liradan satılmaktadır. Mazot, gübre, arazi kiraları derken, üretici girdilerin peşinden yetişemiyor. Sıkıntı büyük ve bizim çözebileceğimiz düzeyde değildir, devletin buna eğilip, kulak vermesi gerektiği gibi çözümlerle üreticiye yol göstermelidir. Biz bu şekliyle üretime devam edemeyiz, üretmeden bir formül varsa biz de onu yapalım. bakın büyük üreticilere destek ama küçük üreticileri hepten unuttular. Büyük üretici bir türlü çözüm buluyor, bizim gibi küçük üretici çıkmazda, çare arıyor. Bu da devletin işi olduğunu düşünüyorum.

Demir Güzel (Üretici)

Çuval, lastik, işçi, taşıması derken paramız girdilere yetmiyor, haydi ürün para etse gam yemeyiz ama pazarımız da bizi perişan etti. Siz gelecek yıl diyorsunuz ama biz bu seneyi çözemedik, gelecek yıl için gücümüz kalmadı. Çok güzel maydanoz üretiyoruz ama para etmedikten sonra üretimin anlamı yoktur. Biz hem yurt içine, hem yurt dışına mal gönderiyoruz, bunun bir karı olmalıdır. Biz ise seneden, seneye küçülüyoruz. Biz bitmeden üretime bir destek çağrısında bulunuyorum.

HÜSEYİN GÜLER