Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi çalıştayında Defneli bir öğretmen

Dünyanın en büyük Parçacık Fiziği Laboratuarı olan CERN’de yakın zamanda keşfedilen Higgs Parçacığının (Tanrı Parçacığı) çalıştayına Defne ilçesinden Fizik  öğretmeni Sema  Bülbül katıldı.

Defne Selim Tevfik Eskiocak Anadolu Lisesi’nde görev yapmakta olan Fizik Öğretmeni Sema Bülbül, CERN’ün yapmış olduğu sınavı başarıyla geçerek, CERN Türk Öğretmenler çalıştayına katılmaya hak kazanması sonucu CERN’e davet edildiğini belirtti.

Sema Bülbül,  bu çalıştaya Türkiye’nin değişik illerinden 36 öğretmenin alındığını belirtti.

Fizik Öğretmeni Sema Bülbül, Dünyanın en büyük Parçacık Fiziği Laboratuarı olan CERN’de yakın zamanda keşfedilen Higgs Parçacığının (Tanrı Parçacığı) Nobel Ödülü kazandırmış olması, Parçacık Fiziği ve Hızlandırıcı Fiziğine olan merakını  daha da arttırdığına dikkat çekti.

Fizik Öğretmeini Sema Bülbül, katıldığı çalıştayla ilgili verdiği bilgiler çerçevesinde, “CERN (European Council for Nuciear Rosearch) (Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi) 1954 yılında  12 ülke ile kurulmuştur. Türkiye-CERN ilişkileri, 1961 yılında ülkemizin CERN’e gözlemci olarak katılmak üzere başvurmasından günümüze kadar devam etmektedir” dedi.

Fizik Öğretmeni Sema Bülbül verdiği bilgiler arasında şu konulara dikkat çekti:

“Maddeyi anlamaya çalışan fizikçilerin atomu ve atomun yapısını araştırmasıyla bu ilgi geniş alana yayılmıştır. Maddenin çok küçük boyutlardaki yapısını incelemek için maddeyi çok yüksek enerjilerde çarpıştırmak gerekmektedir. Enerji büyüdükçe maddenin yapısı o kadar küçük boyutlarda incelenebiliyor. Bunun için de parçacık hızlandırıcılar kullanılıyor. CERN hem bu çalışmalara ev sahipliği yapmakta hem de geleceğin bilim insanı, mühendisi, kalifiye elemanlarını geliştirerek teknolojilerin ilerlemesine imkan sağlamaktadır.

CERN İsviçre-Fransa sınırında yer almaktadır. Ama yapılan antlaşmayla İsviçre gümrük sınırları içinde sayılmaktadır.

Çalıştay Programı sabahları kuramsal dersler ile başlamış, öğleden sonraları ise deney, saha gezileri ile devam etmiştir. Bu çalıştayın amacı bilimin en ileri konularında araştırma yapan bilim insanlarının bilgi deneyimlerini katılımcılara aktarmaktadır. Katılımcılardan beklenen ise CERN’den alacakları kıvılcım ile eğittikleri yüzlerce öğrencide bilim ateşini yakmaktadır.

Çalıştayda sunum yapan, sah gezilerinde katılımcılara eşlik eden kişiler, şu anda bilimsel araştırmaları için CERN’de bulunan, Türkiye’de ya da yurtdışı üniversitelerinde görevli Türk bilim insanlarıdır.”

Defne Selim Tevfik Esikocak Anadolu Lisesi Fizik Öğretmeni Sema Bülbül, Gezilerde Görülen Düzenekler hakkında da şu bilgileri aktardı:

“SM18 Gezisi: BHÇ (Büyük Hadran Çarpıştırıcısı)’de kullanılan elektromıknatısların denemelerinin yapıldığı alandır.

CAST Gezisi: Türkiye’nin de katıldığı bu deney, CERN’de BHÇ dışı çalışmalara örnektir.

CMS (Kompakt Müan Soleoidi) Gezisi: Briç üzerindeki çok amaçlı iki deneyden biridir. CMS protan-protan çarpışmalarında Higgs alanı ve parçacığının keşfinden, ek boyutlara kadar pek çok konuda araştırma yapmaktadır.

Karışık Madde Fabrikası Gezisi,  Bu laboratuarda, parçacıkları hızlandırmak yerine yavaşlatarak düşük enerjili anti protanlar üretilmekte ve madde ile karşıt madde arasındaki benzerlik ve farklılıklar incelenmektedir.

Globe ve Microcosm Müzesi Gezisi: CERN’in simgesi haline gelmiş olan müzede geçmişten günümüze kullanılan hızlandırıcı ve algıçlar yer almakta, BHÇ’de ve diğer algıç sistemlerinde gerçekleştirilen deneyler sergilenmektedir.

Bulut Odası Deneyi: Eğitimin pekiştirici parçası olarak yapılan uygulama ile öğretmenler gruplara ayrılarak bulut odası algıcı üzerinde çalışmış, alkol, kuru buz, pleksiglass gibi malzemelerle bir algıç üretmişlerdir. Bu algıç ile katılımcılar uzaydan gelen kozmik ışınları gözlemlemiş, elektron ve maunları birbirinden ayırabilmişlerdir.

Ayrıca 1989’da Tim Berners-Lee adındaki bilim insanı dağıtılmış bir bilgi sisteminin oluşturulmasını önerdi ve bu World Wide Web denilen (WWW) sisteme dönüştü.

DÜNYA’NIN İLK WEB SAYFASI CERN İÇİN OLUŞTURULDU

Dünyanın ilk Web sayfası CERN için oluşturulmuştur. İnternetin bulunduğu ilk bilgisayar CERN’de sergilenmektedir. Ayrıca dokunmatik ekran da ilk defa orada üretilmiştir.

CERN’de 110’dan fazla milletten 12500’den fazla bilim insanı çalışmalar yapmaktadır.

Yerin 100 metre  altında, 27 kilometre  uzunluğundaki Büyük Hadran çarpıştırıcısında protan demetleri -270c’de süper iletken solenoidlerle meydana getirilen mıknatısların yardımıyla ışık hızına yakın hızlara ulaşmalarını, protan demetinin çarpışması sonucu ortaya çıkan atom altı parçacıkları inceleyen CMS, ATLAS ve ALICE gibi dev algıç sistemlerini yerinde incelemek rüya gibi bir deneyimdi.

Gözlemlerimi öğrencilerimle paylaşabilmek; onların düşünme, algılama ve problem çözme yeteneğini arttıracak ve bilgi çağı kimliğine uyumlu birey olmalarına katkıda bulunacaktır. Eğitim sonu aldığım sertifika ile kazandığım Bilim Elçisi  ünvanı olmak bunu gerektirmektedir.”

Haber: Elçin EZER