Hatay’lı Maydanos Üreticileri: “Biz üretiyoruz, Devlet bize Pazar yaratsın!

Türkiye’nin önemli maydanos üretim merkezlerinden Hatay’ın Arsuz ilçesinde maydanos hasadı başladı.

Bu sene kışın geç gelmesinden ötürü maydanoz üretimi biraz gecikmeli olarak başladı. Kışın geç gelmesi, kar yağan illerimizden maydanoz üretimi devam ediyordu. Diğer illerin üretim durunca Arsuz ilçesi pazara ürettikleri maydanozu sürmektedir.

Arsuz maydanoz üretiminin %70’ni karşılamaktadır, ondan sonra Antalya gelmektedir. Konya gibi illerimiz ise yazın üretimini yapmaktadır.

Maydanoz tarlada tüccara veya marketlere bağı  2 liranın altında satılmaktadır. Marketlerde 7-10 lira arasında bağı satılıyor, pazarda ise 5 liradan satılmaktadır. Yani üretici bütün emeğini çekmekte ama tüccar, marketçinin yarısını kazanmaktadır.

Maydanoz her ekimde iki veya üç biçim yapılmaktadır. Bu sene rekolte yüksek değil ama üretici yine de elinden geleni yapmaktadır.

Maydanoz tarlasında biçim yapan işçiler çalışmalarına göre 600 ile 800 arasında gündelik almaktadır. Genelde işçi Diyarbakır, Urfa gibi illerden getirilmektedir. Bunlara üretici ev tutmakta, yoksa işçi gelmiyor.

Üretici devletten özellikle girdilerin düşürülmesinin yanında ürünlerinin pazarlanmasında devletin önderlik yapmasını öneriyorlar. Özellikle maydanoz Rusya, Ukranya, Romanya ve Suriye üzerinden Arap ülkelerine gönderilmektedir. Bu pazarların düzenlenmesinde devletin görevini yapmasını öneriyorlar. İkinci önerileri ise devletin bir kooperatif kurarak, üreticinin ürünün bu kooperatif aracılığıyla satılmasını öneriyorlar. Üçüncü önerileri ise mevsimlik işçilerin sağlıklı kalabilecek konteyner kentlerin kurulmasını istiyorlar. Çünkü işçi deprem yüzünden Hatay’a gelmek istemediğini belirtiyorlar.

Maydanoz tarlasında üreticilerle, işçilerle ve havuz başında maydanoz yıkayan işçilerle görüştük.

Yusuf Şanlı (Maydanoz Üreticisi)

Üretici ile Tüketici Arasındaki Makas Bu Kadar Açık Olamaz.

Bu sene maydanoz hasadına başladık. Kazançlarımız iyi değil ama idare ediyoruz. Bizim esas sorunumuz bir çuval maydanozu 100 Türk lirasına satıyoruz. İçinde 50 bağ maydanoz bulunmaktadır. Yani bağı 2 liraya gelmektedir, markette bağı 6-7 liradan satılmaktadır. Biz her türlü emeğini çekiyoruz, bizden çok fazla kazanıyorlar. Devlet bu işe dur demesi gerekir, hadi market 4 liradan satsın, aç gözlülük yapıp, 6 liranın üzerinde satmaktadır. Ben iki liradan para kazanamıyorum, 3-4 liradan sattığım zaman para kazanırım. Biraz da biz çiftçileri düşünsünler, maliyeti zaten bağı 2 lira, bunun üzerinde sattığımız zaman para kazanırız. Makas üretici ile tüketici arasında bu kadar olmaması gerekir, maydanoz üreticisi fiyatlardan ötürü ekmeyi bırakırsa, maydanoz o zaman üretim azlığından 10 liradan satılacaktır.

Devletten Gübre, İlaç ve Mazot Desteğinin Yükseltilmesini Bekliyoruz.

Biz Türkiye’nin %70-75 maydanoz ihtiyacını karşılıyoruz. Ayrıca Rusya ve Ukranya pazarlarına da maydanoz göndermekteyiz. Bu sene Arsuz bölgesinde ekim olayı düşüktür. Sebebi ise maliyetlerin çok yüksek olması, Pazar fiyatlarının düşük olmasıdır. Biz üretici değil, aracı kazanmaktadır. Biz devletimizden beklentimiz; Bir iyileştirme yapılması beklentimiz vardır. Devlet gelsin bizimle görüşsün ve nasıl bir üretim yapılması konusunda bize yol göstersin. Ayrıca devletin bize gübre desteği yapması gerekir, yeterli değildir, sulama yapıyoruz elektrik yüksek, bununda düşürülmesi gerekmektedir. Bizim iş için mutlaka ve mutlaka bir kooperatif kurulması gerekir, kooperatif maydanoz fiyatını belirler, tüccara öyle verir, o zaman makas bu kadar açılmaz.

Mevsimlik İşçilere Konteyner Kentlerde Oturması Sağlanmalıdır.

Depremden ötürü işçi sıkıntısı yaşıyoruz, insanlar depremden ötürü Hatay ilimize gelmek istemiyorlar. Bu anlamda sıkıntı çekiyoruz, ücretlerde 500 lira iken 600-700 liraya çıktı, bize ek bir maliyet olarak yansımıştır. Bizim devlet ve belediyelerden ricamız, konteyner kentlerden işçilerimize yer verilmesidir. İşçiler deprem korkusundan apartmanlarda oturmak istemiyorlar. Bizim Arsuz belediyemiz mevsimlik işçilere bu imkanı sağlarsa işçi gelir, işçi gelmez ise üretim olmaz. Giden sene 3 bin işçi gelirken bu sene bin işçi ilimize geldi. Bu önerimiz ciddiye alınmasını bekliyoruz.

Mithat Deveci (Maydanoz Üreticisi)

Üretici İki Yıldır, Yeterli Para Kazanmıyor, Dileriz Narenciyenin Durumuna Düşmeyiz.

Bu sene Hatay’ın Arsuz bölgesinde gelir kaynağımız olan maydanoz hasadını başlattık. Zaten bu sene narenciye para etmedi. Maydanoz da aynı narenciyenin durumuna düşerse, bizim ilçenin durumu çok kötü olur. İki yıldır maydanoz ve dere otundan para kazanamadık, bu sene iyi olur beklentisindeyiz. Arsuz’un %30 tarım alanları bu bitkiler ekilmektedir. Bizim devletten beklentimiz ihracatı açmasıdır, yoksa narenciye, yeşillik ve sebze para etmez. İhracat olursa bizim ürünlerimiz elimizden çıkar, ihracat olmadığı zaman iç piyasamızda bu ürünlerin bitirilmesi mümkün değildir. Bizim ihracatımızı Rusya, Ukranya ve Romanya gibi ülkelere yapıyoruz. Sanıyorum bu ülkelere yeterince ihracat yapılmadığından fiyatalar bu kadar düşüktür.  Biz Suriye’ye ihracat yapmıyoruz ama bu kapıdan Lübnan ve Arabistan gibi ülkelere mal gönderebiliriz.

Heytullah Tarim (İşçi)

Hayalimizi Gerçekleştirmek İçin Maydanoz Tarlasında Çalışmaya Geldik.

Biz Diyarbakır’dan tarım işçisi olarak buraya geldik. Ben Turizm işletme mezunuyum iş bulamadım ve tarım işçisi olarak, maydanoz tarlasında çalışıyorum. Bizler mevsimlik işçiler olarak buralara 6-7 ay gibi sürelerde çalışıyoruz. Tabi bizim de hayallerimiz var, kendi işimizi kurmak istiyoruz. Bunun içinde buralarda çalışıyoruz.

Bizim patron bize bir ev tuttu, evimiz rahat ve geçinebiliyoruz. Bizim sıkıntımız yağmur ve soğukta ve çamurlarda çalışmak zorunda olduğumuzdur. Bizim günlük ücretimiz 600-700 bandında ve günlük yaşantımızı sürdürmede çok sıkıntımız yoktur. Tabi devlet mevsimlik işçiler için konteyner ve daha sağlıklı barınma yerleri yaparsa çok iyi olur.

HÜSEYİN GÜLER