Pazarcı Esnafının işi iyi gitmiyor!

Ekonomik kriz tüm sektörleri olduğu gibi, pazarcı esnafını da çok büyük olumsuz yönde etkiledi.

Hatay’ın İskenderun ilçesindeki  önemli pazarlarından Perşembe pazarı esnafı ile yaptığımız görüşmede,  Pazar gerçekten boş denecek kadar az ve müşteri olmadığını gözlemledik.  Esnafın söylediği kadar “Bittik Abi” lafı yerine cuk diye oturuyor.

Pazarcı esnafı birçok malın dolarla alındığını, bu anlamda da fiyatların iki katına, ya da en kötüsü yüzde elli fiyat artışı ile mal alıp, mal sattıklarını ifade ettiler.

Çözüm olarak da : Halkın refah düzeyinin yükselmesi ve özellikle yoksullar, emekliler ve asgari ücret ile çalışanların durumlarının düzelmesi ile pazarın yeniden canlanacağını belirtirlerken,  “Bizim müşterimiz emekliler, dar gelirliler ve asgari ücretliler” diyerek, bu kesimlerin ücretlerinin artması ile pazarın canlanacağına inanıyorlar. Bir de dolar üzerinden yürütülen ticaretin önünün kesilmesini öneriyorlar. Üçüncü önerileri ise Pazar yerlerinin çokluğu olduğunu ve “Sosyete pazarı” adı altında ucuz mal getirilmesine karşı çıktılar.

İlk olarak görüşlerine başvurduğumuz Pazarcılar Derneği Başkanı Murat Ateşli şunları söyledi:

“Abartmadan söyleyeyim, Pazar bitmiş durumdadır. Esnaf mal alamıyor, mallar iki katı olmuş durumdadır. Aldığımız ürünleri geri sattığımız fiyata alamıyoruz. Müşteri zaten gelmiyor, gelenlerse bizden yarı fiyatına mal almaya çalışıyorlar. Onlar da biliyor, durumumuz kötü olduğunu ama “ne koparırsam kar” diyor. Esnafın çoğu borç içinde, toptancılar bunlara mal vermiyor. Toptancı bize “paran varsa gel, paran yoksa mal da yok” diyor. Yemin ederim, çekimizi, senedimizi yatıramıyoruz. Benim iki tane çekim döndü. Kredi çektim ödeyemiyorum. Bizim çevremiz geniş olmasına rağmen çarkımız dönmüyor. Ben bu işe el arabası ile başladım, on yaşından beri bu işi yapıyorum. Pandemi zaten tuzu, biberi oldu. Toptancı “Mallar iki katı oldu” diyerek fırsatçılık yapıyorlar, on liralık malı 20 liraya satmaya çalışıyor. Yine toptancı “ borca alırsan bu, peşin alırsan bu diyerek aradaki farkı anlatıyor. Plastik bidon geçen  sene 2 lira iken şimdi 5 liradır. Kapak 50 kuruş iken şimdi 150 kuruş olmuştur. Bizim ürünlerimizin bir kısmı dolarla, dolar zaten başına aldı gidiyor. 100 liralık tencere şu anda 150 civarındadır.

Bir de başımıza sosyete pazarı ve İskenderun’da zaten günlük, iki veya üç Pazar bulunmaktadır. Müşteri de haklı 2800 asgari ücret, adamın ev kirası var, yani vatandaşın durumu bize de yansıyor. Çözüm olarak başımızdaki bazı sorunlara el atacaklar, fabrikalar şu ürünleri “bu fiyattan fazla satamazsın, karın bu” diyecektir. Bizim pazara gariban geliyor, onların duruma ortada, zengin ise MİGROS, gibi büyük mağazalara gidiyorlar. Bittik abi, ağlayanımız yoktur.”

Pazarcı esnafı Ali Uygun, basına teşekkür ediyor ve pandemi döneminde batan esnaf olduğunu belirterek konuşmasını şöyle sürdürüyor:

 “Batan esnafımız da oldu, bizler de ayakta kalanlar kıt, kanat geçinmeye çalışıyoruz. Umarım pandemi kısa zamanda biter de rahat ederiz, ciddi sıkıntılar çekiyoruz.” 

Celal Uygun sıkıntıların ciddi olduğunu belirtip, nasıl düzelecek sorusuna ise “Alım gücünün yükselmesi için refah düzeyinin yükselmesi gerekir” vurgusunu yaptı.

  Pazar esnaflarından Öcel ise kendilerinin işinin halkın maaşları ile orantılı yükseleceğine dikkat çekerek şunları söyledi:

 “ İnsanların maaşı, alım gücü artarsa bizim durumumuz iyileşir diye düşünüyorum. Yani emeklinin maaşı, asgari ücretlinin maaşına zam yapılır ve buralardan bize yansır.”

 Sabri Çelen adlı pazarcı ise,  iyimser ve durumlarında biraz sıkıntı olduğunu, bunun da pandemiden kaynaklandığını ama düzeleceğine inandığının altını çizerken,  “Halkımızı pazara bekliyoruz. Pazarda şu anda yüzde elli indirim var, sezon sonudur, dar gelirli vatandaşlarımızı bekliyoruz” çağrısında bulundu.

HÜSEYİN GÜLER