Fidan Üreticilerinin endişeli bekleyişleri

Hatay ili Samandağ ilçesi Fidanlı mahallesi Türkiye’nin her yerine fidan satıyorlar. Fidanlık yetiştirmeye yaklaşık 30 önce başlamışlar, 30 yılda Türkiye’ye yetecek fidan üretmeyi ve satmayı başarmışlar. Fidanlık taşlık bölge yerleşim yerinin toprağı az olduğundan başka ürünler yetişmiyor. Köylüler ise başka yerlerden toprak getirerek, fidan yetiştirmeye başlamışlar. Fidanlık hemen, hemen her yer fidanlık haline gelmiş.

Fidan yetiştirmede kalite, verim ve garanti vermekteler. Bilgisayar ortamında fidanlar yetiştirilmekte ve kontrol edilmektedir. Çelikten ve tohumdan fidanlar yetiştirilmektedir.

Mehmet Kundakçı (Fidan Üreticisi):

Biz yaklaşık 20 yıldır bu sektörde iş yapıyoruz, tek amacımız çiftçilerimize daha kaliteli fidan üretmek ve önemlisi ismine uygun fidan üretmektir

Meriç Fidancılık yönetim kurulu başkanı Mehmet Kundakçı, fidanlarını giden sene ektiklerini, bu sene fidanlarını satışa sunduklarını, koronavirüs salgınından sonra işlerin durduğunu ve ne yapacaklarını bilmediklerini belirtiyor.

Türkiye’nin yüzde doksana varan, fidan ihtiyacını karşılayan firmaların yönetim kurulu başkan ve yöneticileri ile görüştük.

Kundakçı:

Koronavirüs belasından ötürü, ne yapacağımızı bilmiyoruz. Nasıl hareket edeceğiz, nasıl üretimi sürdüreceğiz? Önümüzü göremiyoruz. Bu salgın hastalık ne zaman biter? İşlerimiz ne zaman eski haline gelir? Bilemiyoruz.

Salgın hastalık yüzünden biz şehir dışına çıkamıyoruz, işçilerde bizim üretim alanlarına gelmiyorlar. Fidanlarımızı gönderdik ama gönderdiğimiz alanlarda fidanlar dikilmediğinden, bize fidan paralarını göndermiyorlar. Yani üretim devam etmez ise biz nasıl fidanlarımızı satacağız?

Bakın fidan ektik, yatırımlarımızı yaptık, biz bu fidanlarımızın satışını gerçekleştirmezsek, büyük sıkıntılara düşeriz. Hatta üretimi bile sürdüremeyiz. Batarız. Geçen Samandağ Kaymakamı ile görüştük, onlarda ne yapacaklarını bilmiyorlar.

Gerçekten şoktayız, bu işler nasıl sürer?  nereye varır? Kimse bilmiyor. Bizim Fidancılar Alt Birliği bulunmaktadır. Birlik Tarım bakanlığı ile görüşmek için dosyalar hazırlıyorlar. Bu mesele ile ilgili bakanlık ne cevap verecek? Nasıl çözümler üretecek? Önümüzdeki dönemde göreceğiz.

Şu Fidanlı Mahallesinde 30 Firma Bulunuyor.

Resmi kayıt ile şu an 30 firma bulunmaktadır. Türkiye standartlarında fidan üretiyoruz. Tabi kayıtlı olmayanlar bulunmaktadır. 30 Firmamız yaklaşık 20 milyon fidan üretmektedir. Türkiye’nin narenciye  fidanlarının %80-90 gibi ihtiyacını bu Samandağ ilçesi, Fidanlı mahallesi fidan üreticileri karşılamaktadır. Özellikle Akdeniz bölgesine vermekteyiz, tabi Eğe bölgesi, Karadeniz bölgesi’nde göndermekteyiz. Biraz da Türkiye Cumhuriyetlerini gönderiyoruz.

Narenciye dışında kayısı, zeytin, hurma, fidanları da üretmekteyiz. Bunları da Türkiye’nin değişik bölgelerine göndermekteyiz.

Şu an için ilimiz dışından işçi gelmediğinden, il içinde de işçiler salgın hastalıktan ötürü fidan işine çalışmaya gelmiyorlar. Ancak yakın akrabalarımız ve köylülerimizle üretimi sürdürüyoruz. Bu gün idare ediyoruz ama birkaç ay sonra bizim işleri ancak 90-100 işçi ile yapabiliriz, o zaman ne yapacağız?

Zaten satışlarımız Koronavirüs yüzünden bıçak gibi kesilmiştir. Koronavirüs salgını olması idi son 5-6 yılın en güzel ürünü ve en güzel satışlarını yapıyorduk.

Bizim fidancılıkta tedbir alınmalıdır. Bizim tedbir dediğimiz 8-10 İşçinin sigortasını ödüyoruz. İşlerimiz iyi gitmediğinden, fidan satışlarımızın ödemeleri yapılmadığından, bu işçilerin sigortasını nasıl öderiz, bu anlamda bu sigorta ödemeleri ertelenmelidir. Bunların aylık olarak 10 bin lira sigortası makul bir zamana ertelenmesini istiyoruz.

Aslında çok şey istemiyoruz ama elektrik, mazot, banka kredilerinin de ertelenmesini ve işlerimiz açıldığında ödenmesini talep ediyoruz. Dileriz, bu salgın hastalık yakın zamanda biterde, biz de zor durumda kalmayız.

Bir diğer dileğimiz ise tarım işçileri dediğimiz, fidancılıkta çalışan işçilerin çalışması için esneklik getirilmelidir. Bir taraftan korku, bir taraftan yasak, derken zor durumda kalıyoruz.

Serkan Mışkalıoğlu (Fidan üreticisi)

Üretime devam ediyoruz. Bu sena daha güzel beklenti içinde iken, salgın hastalık yüzünden işlerimiz tersine döndü. Satışlarımız kırık, tam fidanların dikilme zamanı ama kimse tarlasında gitmiyor, bakım yapamıyor. Bundan ötürü de fidanlarımız satılmıyor.

Fidancılık Alt Birlikleri var. Bana göre bu birlik bizden aidat dışında bir şey talebi yoktur. Bizim için bir şey yaptıklarını da sanmıyorum.

Damızlık, yani fidan başına özellikle sertifikalı ağaçlar için Tarım bakanlığı destek verebilir.

Bizim talebimiz, mevsimlik işçilerin serbest bırakılması ve çalışmalarıdır. Ayrıca geçtiğimiz Cumartesi ve Pazar sokağa çıkma yasağı türünden yasaklar, tarlada çalışanlar için uygulanmamasını istiyoruz. İşçiler için esneklik sağlanırsa, elbette iyi olur.

Yılmaz Salhaoğulları (Salhaoğulları Fidancılık Yönetim Kurulu Başkanı)

Şu anda köydeyiz, pek bir şey yapamıyoruz. Satışlarımız yeterince yapılmadığından, yapılmamasının nedeni salgın hastalık yüzünden insanlar tarlasına fidan ekmiyorlar. Satılan fidanların geri ödemesi sıkıntılarımız sürüyor. Bazıları salgın hastalığı bahane edip, ödeme yapmıyorlar. Ödeme yapılmayınca da biz ödemelerimizi yapamıyoruz.

Biz fidanlarımızı bir yıl önceden ektik, bunların bakımlarını, satışlarını, gerçekleştirmez, paraya dönüştürmezsek, önümüzdeki yıl fidan ekemeyiz, Türkiye fidansız kalır. Bu anlamda Tarım Bakanlığının bizleri düşüneceğini umut ediyorum.

Bu salgın hastalık belası kısa sürerde, normal döneme döneriz, diye umut ediyoruz.